آل عمران آیه (7)

📌 و او همانی است که کتاب ولایت ثقلین را به صورت قرآن صامت و ناطق بر تو نازل کرد، بخش ناطق آن که علی و اولاد معصومش هستند، جملگی آیات محکم آن است که اصل و اساس کتاب اند، و بخش صامت آن آیات متشابه است که کلمات و عبارات و مفاهیم و معارفش جز بوسیله قرآن ناطق که آیات محکم و روایات استوار است، تفسیر و معنا نمی شود. ولی منافقین مغضوب و پیروان گمراهشان که قلوبشان در انحراف است و کژ دلان امت تو هستند، برای فتنه انگیزی و غصب ولایت علی و اولاد معصومش رو به تفسیر آیات به دلخواه خود نموده و از قرآن صامت پیروی می کنند. و حال آنکه علم تاویل کتاب را که اسرار پر رمز و‌ راز  آن می باشد، جز خدا و محمد و آل محمد که به اراده الهی در تمام علم الهی رسوخ کرده اند، نمی دانند. راسخونی که به پشتوانه همه علوم الهی که نزد ایشان است می گویند: خداوندا … ما به همه آنچه به ما فهمانیدی و ما را با آن پرورش دادی، ایمان کامل آوردیم و همه آنرا تایید می کنیم. و این حقیقت محمد و آل محمد و حکیمانه ترین سخن خداوند است که اسرار آنرا هیچ کس نخواهد فهمید مگر اولوالالبابی که عاقلانه، عارفانه و عاشقانه برای کسب و درک مراد و حقیقت کتاب، در پی محمد و آل محمد روان و دوان گردند و این حقیقت هستی را در میان هم متذکر شوند.

* پیامبر صلی الله علیه و آله فرمود در قرآن آیه‌ای وجود ندارد، مگر اینکه دارای ظاهر و باطنی است و هیچ حرفی از قرآن نیست که دارای حدّ و حدود نباشد و هر حدّی سرآغازی در ظاهر و باطن قرآن و تأویل آن دارد وَ ما یَعْلَمُ تَأْویلَهُ إِلَّا اللهُ وَ الرّاسِخُونَ فِی الْعِلْمِ ما محمد و آل‌محمد هستیم.

منبع : تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۲، ص۴۶۸ / بحارالأنوار، ج۳۳، ص۱۵۵/ کتاب سلیم بن قیس، ص۷۶۹؛ فیه: «و ما منه حرفٌ الا و له … و تأویله» محذوفٌ / البرهان

.

* امام علی علیه السلام فرمود نور در جاهایی از تورات، انجیل و قرآن به‌معنای حجت خدای عزوجل بر بندگانش آمده است و حجت خدا همان معصوم است وَ الرّاسِخُونَ فِی الْعِلْمِ یَقُولُونَ آمَنّا بِهِ کُلٌّ مِنْ عِنْدِ رَبِّنا همه‌ی امامان معصوم حامل کتاب خدای عزوجل حافظ و مفسّران آن می‌باشند.

کسانی که خداوند آن‌ها را در کتابش توصیف کرده و فرموده: وَ ما یَعْلَمُ تَأْوِیلَهُ إِلَّا اللهُ وَ الرَّاسِخُونَ فِی الْعِلْمِ یَقُولُونَ آمَنَّا بِهِ کُلٌّ مِنْ عِنْدِ رَبِّنا و آن‌ها توصیف‌شدگانی هستند که خداوند به‌وسیله‌ آنها سرزمین‌ها را روشن کرد و به‌وسیله‌ی آن‌ها بندگان را هدایت فرمود.

منبع : تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۲، ص۴۶۸ / بحارالأنوار، ج۹۰، ص۱۰

.

* امام علی علیه السلام  فرمود آیه ‌ای بر رسول‌خدا نازل نشد جز اینکه برای من خواند و املاء فرمود و من به خط خود نوشتم و تأویل و تفسیر و ناسخ و منسوخ و محکم و متشابه و خاصّ و عام آن را به من آموخت.

منبع : تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۲، ص۴۶۸ / تفسیر الکافی، ج۱، ص۶۴/ تفسیر نورالثقلین

.

* امام صادق علیه السلام فرمود وَ الرَّاسِخُونَ فِی الْعِلْمِ، همان خاندان محمد می‌باشند.

منبع : تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۲، ص۴۶۸ / بحارالأنوار، ج۲۳، ص۱۹۱/ وسایل الشیعهْ، ج۲۷، ص۱۹۸/ بحارالأنوار، ج۲، ص۲۳۷ و مستدرک الوسایل، ج۱۷، ص۳۲۶ و بصایرالدرجات، ص۲۰۳؛ فیهم: «هم آل محمّد» محذوفٌ / العیاشی، ج۱، ص۱۶۲/ القمی، ج۲، ص۴۵۱/ نورالثقلین/ البرهان

.

* امام باقر علیه السلام فرمود  ما اهل بیت وَ الرَّاسِخُونَ فِی الْعِلْمِ هستیم.

منبع : تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۲، ص۴۶۸ / بحارالأنوار، ج۲۳، ص۱۸۹/ بحارالأنوار، ج۲۳، ص۱۸۴/ بحارالأنوار، ج۲۳، ص۲۹۱/ نورالثقلین/ البرهان

.

* امام صادق علیه السلام فرمود وَ الرَّاسِخُونَ فِی الْعِلْمِ ما اهل بیت هستیم و ما هستیم که تأویل آن را می‌دانیم.

منبع : تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۲، ص۴۶۸ /بحارالأنوار، ج۲۳، ص۱۹۸/ بحارالأنوار، ج۲۳، ص۱۹۸/ البرهان/ نورالثقلین

.

* امام علی علیه السلام فرمود کجا هستند کسانی که به‌خاطر دروغ و ستمگری و حسادتی که به ما دارند، خیال می‌کنند وَ الرَّاسِخُونَ فِی الْعِلْمِ غیر از ما هستند؟

منبع:  تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۲، ص۴۶۸ / بحارالأنوار، ج۲۳، ص۲۰۵/ نورالثقلین

.

* سلیم‌ بن ‌قیس گوید: امام علی به سوی ما آمد و فرمود: وَ الرَّاسِخُونَ فِی الْعِلْمِ ، آن‌ها یک نفر نیستند رسول‌خدا یکی از آن‌هاست. خداوند به او تعلیم داده و او نیز مرا آموخته است و پیوسته این اطلاعات در نسل ما اهل بیت است تا روز قیامت.

منبع : تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۲، ص۴۶۸ / بحارالأنوار، ج۲۶، ص۶۳/ بحارالأنوار، ج۲۴، ص۱۷۹؛ فیه: «ثم قال انّ بن ابی طالب … علم غیره» محذوفٌ/ فرات الکوفی، ص۶۷/ کتاب سلیم بن قیس، ص۹۴۱

.

* امام علی علیه السلام فرمود: خداوند بعد از آن طاعت والیان امر که نگهبانان دین او هستند را بر مردم واجب کرد همان‌گونه که طاعت رسول را واجب کرده بود و فرمود: اطاعت کنید خدا را و اطاعت کنید پیامبر خدا را و اطاعت کنید اولوالأمر را یعنی اولیاء و اوصیاء رسول الله را  (نساء/۵۹)

بعد از این، ولاة امر که از اهل علم هستند را بیان کرد و مقام آن‌ها را روشن ساخت و در کتاب خود فرمود: درحالی‌که اگر آن را به پیامبر و پیشوایان که قدرت تشخیص کافی دارند بازگردانند، از ریشه‌های مسائل آگاه خواهند شد. (نساء/۸۳) . از اینجا معلوم است که مردم از تأویل کتاب عاجز می‌باشند و فقط صاحبان امر می‌توانند آن را استنباط کنند زیرا آن‌ها راسخ در علم هستند و محل اطمینان در تأویل قرآن می‌باشند و در قرآن فرمود: وَ ما یَعْلَمُ تَأْوِیلَهُ إِلَّا اللهُ وَ الرَّاسِخُونَ فِی الْعِلْمِ و در جای دیگر فرمود: ولی این آیات روشنی است که در سینه دانشوران جای دارد. (عنکبوت/۴۹) طلب علم و فضیلت از عبادت بهتر است. و خداوند می‌فرماید: آری حقیقت چنین است: از میان بندگان خدا، تنها دانشمندان از او می‌ترسند. (فاطر/ ۲۸) و بوسیله‌ علم در نزد خداوند شایسته‌ اسم صدیق می‌باشند خدا آن‌ها را راستگو نامیده و اطاعت آن‌ها را بر همه‌ی بندگان واجب کرده است.

منبع : تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۲، ص۴۷۰ / بحارالأنوار، ج۶۶، ص۸۰

.

* امام باقر علیه السلام فرمود رسول‌خدا از بهترین راسخان در علم است. خداوند عزّوجلّ، تمامی تنزیل و تأویلی را که بر او فرستاد به او آموخته است. چیزی نیست که خداوند بر او فرستاده باشد ولی تأویل آن را به او نیاموخته باشد. جانشینان او نیز پس از او همه‌ آن‌ها را می‌دانند.

منبع : تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۲، ص۴۷۲ / تفسیر الکافی، ج۱، ص۲۱۳/ بشارهْ المصطفی، ص۱۹۳/ بصایرالدرجات، ص۲۰۳/ بصایرالدرجات، ص۲۰۴/ العیاشی، ج۱، ص۱۶۴/ نورالثقلین/ البرهان/ تأویل الآیات الظاهرهْ، ص۱۰۷/ القمی، ج۱، ص۹۶

.

* فضیل‌بن‌یسار گوید از امام باقر علیه السلام درباره‌  این روایت که: در قرآن آیه‌ای نیست مگر اینکه ظاهری دارد و باطنی و در آن حرفی نیست مگر اینکه تعریفی دارد و هر تعریفی، مدخلی دارد. پرسیدم: منظورش از این سخن که آیات قرآن ظاهری و باطنی دارد چیست؟

امام فرمود: منظور از ظاهر و باطنِ آن، تأویل آن است. بعضی از آن‌ها اتّفاق افتاده و بعضی از آن‌ها هنوز اتّفاق نیفتاده است قرآن جریان پیدا می‌کند همان‌گونه‌که خورشید و ماه جریان دارند. زمان هر مقداری از آن برسد اتّفاق می‌افتد. خدای تعالی فرمود: وَ ما یَعْلَمُ تَأْوِیلَهُ إِلَّا اللهُ وَ الرَّاسِخُونَ فِی الْعِلْمِ؛ ما اهل بیت پیامبر هستیم که آن را می‌دانیم و ما اهل بیت راسخان در علم هستیم.

منبع :  تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۲، ص۴۷۴ / بحارالأنوار، ج۸۹، ص۹۴/ بحارالأنوار، ج۸۹، ص۹۲/ مستدرک الوسایل، ج۱۷، ص۳۳۱/ بصایرالدرجات، ص۱۹۶/ العیاشی، ج۱، ص۱۶۴

.

* امام کاظم علیه السلام فرمود ای هشام! همانا خداوند تبارک ‌وتعالی صاحبان عقل و فهم را در کتابش بشارت داده است و صاحبان عقل را با بهترین بیان یاد فرموده و آن‌ها را به بهترین زینت آراسته و فرموده است: خدا دانش و حکمت را به هرکس بخواهد و شایسته بداند، می‌دهد و به هرکس دانش داده شود خیر فراوانی داده شده است و جز خردمندان این حقایق را درک نمی‌کنند و متذکر نمی‌گردند. (بقره/۲۶۹) و فرمود: وَ الرَّاسِخُونَ فِی الْعِلْمِ یَقُولُونَ آمَنَّا بِهِ کُلٌّ مِنْ عِنْدِ رَبِّنا وَ ما یَذَّکَّرُ إِلَّا أُولُوا الْأَلْبابِ.

منبع :  تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۲، ص۴۷۶ / تفسیر الکافی، ج۱، ص۱۵/ نورالثقلین؛ فیه: «ان الله تبارک و تعالی … فی کتابه» و «یؤتی الحکمهْ … اولوالباب» محذوفتان