* مقدمه ای بر علم جنین شناسی:
.
جنین شناسی یکی از شاخه های علوم تشریحی یا علوم آناتومی است که از آن به عنوان آناتومی تکاملی یاد می شود. در این شاخه از علوم زیستی تمامی وقایعی که از لحظه لقاح و ترکیب شدن اسپرم و تخمک (سلول های جنسی) – ساخت جنین و رشد آن – تا زمان تولد یک فرد و خروج آن از رحم مادر رخ می دهند را مورد بررسی و مطالعه قرار می دهند.
.
اولین بار در سال ۱۶۷۷، آنتونی فیلیپس فان لیوونهوک هلندی، سازنده میکروسکوپ های بهبود یافته و پدر میکروب‌شناسی جهان، توانست اسپرم را کشف کند. اما او در مورد نحوه کار اسپرم برای بارور کردن تخمک ها بسیار اشتباه کرد. درواقع فرآیند لقاح تا سال ۱۸۷۹ اثبات نشده نبود. چرا که محققان در آنزمان اعتقاد داشتند انسانها در داخل تخمک یا اسپرم به صورت مینیاتوری گنجانده می شوند.
سپس دانشمندي به نام دوگراف، تخمك را كشف كرد كه نام وي را بر آن گذاشتند و فوليكول دوگراف نام گرفت. نقش اصلي تخمك و اسپرم، در اواخر قرن هفدهم شناخته شد و مراحل مختلف تكامل جنين و تفاصيل دقيق تشريحي آن در قرن بيستم آشكار شد و علم روز به روز در اين زمينه مطالب جديدتري را كشف مي‌كند.
و بالاخره در قرن هجدهم دو دانشمند به نامهاي ولف و اسپالانزاني ثابت كردند كه جنين از نطفه زن و مرد به طور يكسان تشكيل مي‌شود. حقیقت پزشکی و یافته بشر امروزی که 1400 سال پیش در بیش از 40 آیه از قرآن کریم و روایات آمده از اهل بیت بدرستی بدان اشاره شده است.
.
* و اما آنچه قرآن درباره جنین و شکل گیری انسان می گوید!!!!!
.
* سوره حج – آیه ﴿5﴾
يَا أَيُّهَا النَّاسُ إِنْ كُنْتُمْ فِي رَيْبٍ مِنَ الْبَعْثِ، فَإِنَّا خَلَقْنَاكُمْ مِنْ تُرَابٍ ثُمَّ مِنْ نُطْفَةٍ ثُمَّ مِنْ عَلَقَةٍ ثُمَّ مِنْ مُضْغَةٍ مُخَلَّقَةٍ وَ غَيْرِ مُخَلَّقَةٍ لِنُبَيِّنَ لَكُمْ وَ نُقِرُّ فِي الْأَرْحَامِ مَا نَشَاءُ إِلَى أَجَلٍ مُسَمًّى ثُمَّ نُخْرِجُكُمْ طِفْلًا ….
ای مردمی که درباره هنوز برای برانگیخته شدنتان بعد از مرگ در تردید هستید،… (به این واقعیت توجه کنید)… ما شما را از خاک آفریدیم، سپس از نطفه، سپس از علقه، سپس از پاره گوشتی با خلقتی کامل و غیر کامل آفریدیم تا برای شما روشن کنیم (که ما به برانگیختن مردگان تواناییم)؛ و ما بودیم که آنچه را می خواهیم تا مدتی معین در رحم ها مستقر می کنیم؛ آن گاه شما را به صورت کودک [از رحم مادر] بیرون می آوریم
.
* سوره مومنون – آیات ﴿12 و 13 و 14﴾
وَلَقَدْ خَلَقْنَا الْإِنْسَانَ مِنْ سُلَالَةٍ مِنْ طِينٍ.
و یقیناً ما انسان را از چکیده یا عصاره ای از گِل آفریدیم.(۱۲)
ثُمَّ جَعَلْنَاهُ نُطْفَةً فِي قَرَارٍ مَكِينٍ.
سپس آنرا نطفه ای در قرارگاهی استوار که رحم مادر است قرار دادیم. (۱۳)
ثُمَّ خَلَقْنَا النُّطْفَةَ عَلَقَةً فَخَلَقْنَا الْعَلَقَةَ مُضْغَةً فَخَلَقْنَا الْمُضْغَةَ عِظَامًا فَكَسَوْنَا الْعِظَامَ لَحْمًا ثُمَّ أَنْشَأْنَاهُ خَلْقًا آخَرَ فَتَبَارَكَ اللَّهُ أَحْسَنُ الْخَالِقِينَ.
آن گاه آن نطفه را علقه گرداندیم، بعد آن علقه را به صورت پاره گوشتی درآوردیم، بعد آن پاره گوشت را استخوان هایی ساختیم و بر استخوان ها گوشت پوشاندیم، بعد او را با آفرینشی دیگر پدید آوردیم، پس تبارک است خدای که نیکوترین آفرینندگان است.
.
* سوره مرسلات – آیات ﴿20 تا 23﴾
أَلَمْ نَخْلُقْكُمْ مِنْ مَاءٍ مَهِينٍ.
آیا شما را از آبی پست و بی مقدار نیافریدیم؟ (۲۰)
فَجَعَلْنَاهُ فِي قَرَارٍ مَكِينٍ.
پس آن را در جایگاهی استوار قرار دادیم (۲۱)
إِلَى قَدَرٍ مَعْلُومٍ.
اما تا زمانی معین و مشخص.(۲۲)
فَقَدَرْنَا فَنِعْمَ الْقَادِرُونَ.
پس توانا بودیم و چه نیکو تواناییم. (۲۳)
.
* سوره حجرات – آیه ﴿13﴾
يَا أَيُّهَا النَّاسُ إِنَّا خَلَقْنَاكُمْ مِنْ ذَكَرٍ وَأُنْثَى.
ای مردم! ما شما را از یک مرد و زن آفریدیم…
.
* سوره زمر – آیه ﴿6﴾
خْلُقُكُمْ فِي بُطُونِ أُمَّهَاتِكُمْ خَلْقًا مِنْ بَعْدِ خَلْقٍ فِي ظُلُمَاتٍ ثَلَاثٍ ذَلِكُمُ اللَّهُ رَبُّكُمْ…….
شما را در شکم های مادرانتان آفرید، خلقتی بعد از خلقت دیگر ( مرحله به مرحله) تمام مراحل در میان سه تاریکی (شکم و رحم و مشیمه ) شکل گرفت .. آری اینست خدایتان که شما را در رحم مادرانتان پرورش داد……
.
* سوره انسان – آیه ﴿2﴾
إِنَّا خَلَقْنَا الْإِنْسَانَ مِنْ نُطْفَةٍ أَمْشَاجٍ نَبْتَلِيهِ فَجَعَلْنَاهُ سَمِيعًا بَصِيرًا .
ما انسان را از نطفه آمیخته و مختلطی آفریدیم و او را از حالتی به حالتی و شکلی به شکلی (از نطفه به علقه، از علقه به مضغه، از مضغه به استخوان تا طفلی کامل) درآوردیم، پس او را شنوا و بینا قرار دادیم.
.
* سوره نجم – آیات ﴿45 و 46﴾
وَأَنَّهُ خَلَقَ الزَّوْجَيْنِ الذَّكَرَ وَالْأُنْثَى.
واوست که دو زوج نر وماده آفرید.
مِنْ نُطْفَةٍ إِذَا تُمْنَى.
از نطفه هنگامی که در رحم ریخته شود.
.
* سوره عبس – آیات ﴿ 17و 18 و 19﴾
قُتِلَ الْإِنْسَانُ مَا أَكْفَرَهُ.
ای مرگ بر این انسانی که کافر و ناسپاس است!
مِنْ أَيِّ شَيْءٍ خَلَقَهُ.
چرا فکر نمی کنی تو را از چگونه آفریده؟
مِنْ نُطْفَةٍ خَلَقَهُ فَقَدَّرَهُ
از نطفه ای ناچیز و بی مقدار آفرید لیکن همه خلقتش به اندازه است.
.
نکات تفسیری :
چند سال پیش عده ای از اساتید دانشگاه جده، آیات قرآنی مربوط به جنین شناسی را جمع آوری کردند اما با خود گفتند که آیا گفته های قرآن در اینباره منطبق با واقعیت است یا خیر؟
یکی از آنان اظهار داشت براساس فرموده خداوند در قرآن که بشریت را به تدبیر در سخنان این کتاب دعوت کرده و فرموده است أَفَلَا يَتَدَبَّرُونَ الْقُرْآنَ ۚ وَلَوْ كَانَ مِنْ عِنْدِ غَيْرِ اللَّهِ لَوَجَدُوا فِيهِ اخْتِلَافًا كَثِيرًا … یعنی چرا در آیات این قرآن تدبیر نمی کنند که حقایق را بفهمند؟ چرا که اگر این قرآن از جانب غیر خدا بود، قطعا در آن اختلافات بسیاری با واقعیت های علمی و تجارب بشر می یافتند. (سوره نساء – آیه 82)
اما جهان جنین همانطور که از نامش پیداست، جهانی پوشیده و ناپیدا است ، پس چگونه می توان آیات جنین شناسی را با واقعیات مورد بررسی قرار داد؟
آنها به بنا به توصیه عقلانی قرآن که فرموده فَاسْأَلُوا أَهْلَ الذِّكْرِ إِنْ كُنْتُمْ لَا تَعْلَمُونَ یعنی مجهولات خود را از آنان که می دانند و تخصص دارند بپرسید ( سوره نحل – آیه 43) از یکی از متخصصین جهانی در رشته جنین شناسی بنام «کید مور»، استاد دانشگاه تورنتو کانادا و صاحب تألیفات متعدد در خصوص جنین شناسی دعوت کردند و به او گفتند: این تمامی آیاتی است که قرآن، کتاب آسمانی ما، در مورد رشته شما بیان داشته است. از شما می خواهیم که آنها را با واقعیات علم جنین شناسی که از راه میکروسکوپ و سایر تجربیات و آزمایش ها به دست آمده ، مورد بررسی قرار دهید و به ما بگویید که این آیات تا چه اندازه با واقعیت های جنین شناسی منطبق است.
کید مور با مطالعه آیات قرآن مربوطبه علم جنین شناسی ابتدا با بهت و حیرت گفت:
آخر چگونه ممکن است کاری که دانشمندان تا همین قرن اخیر و زمان معاصر نتوانستند بفهمند، پیامبر شما محمد (صلی الله علیه واله)، ۱۴۰۰ سال قبل، جنین و مراحل آن را به این دقت و به این درستی توصیف کرده باشد؟ برای همین آن قدر تحت تأثیر آیات جنین شناسی قرآن قرار گرفت که تصمیم گرفت اولا مسلمان شود ، ثانیا کتاب جنین شناسی خود را با آیات قرآن و احادیث نبوی که جلوتر از زمان به این موضوع پرداخته بودند را تکمیل کند.
برای همین دکتر کید. ال. مور یافته های خود را از قرآن که همگی مطابق با واقع و آزمایش های علمی بود و یا برایش تازگی داشت را به کتابش به نام «انسان رشد کننده» اضافه کرد.
.
هر نوزادی که به دنیا می‌آید باید بارها و بارها او را نگاه کرد و از لابه‌لای دست‌های کوچکش و انگشتان ظریف پاهایش شگفتی آفرینش را دید و با خود تکرار کرد که« فَتَبَارَكَ اللَّهُ أَحْسَنُ الْخَالِقِينَ …. آفرين باد بر خداوندی كه بهترين آفرينندگان است . سوره مؤمنون – آیه ۱۴
و چه مسئولیت بزرگی دارد، آن که این امانت بی بدیل الهی به او سپرده می شود. امانتی بزرگ از جنس خلیفه الهی.
کاش آدمی که گاه او را غرور و منیت فرا می‌گیرد، گاهی با خود خلوت کند که چگونه از دورانی جنینی به جوانی و اوج توانمندی رسید. آیا اعطای همین استعدادهای بی‌بدیل که خداوند به انسان ارزانی کرده جای شکر و سپاس ندارد؟