💥 فَإِنْ لَمْ تَفْعَلُوا وَلَنْ تَفْعَلُوا فَاتَّقُوا النَّارَ الَّتِي وَقُودُهَا النَّاسُ وَالْحِجَارَةُ أُعِدَّتْ لِلْكَافِرِينَ ﴿۲۴﴾
📌 اما اگر هرچه تلاش کردید نتوانستید به این قضیه جامه عمل بپوشانید که مطمئن باشید هرگز هم نمی توانید چنین کاری بکنید، پس بجاست تسلیم خدا و رسولش شده تا ولایت علی و اولاد معصومش را بپذیرید و اینچنین خودتان را از آن آتشی که سوختش بدن های غاصبین ولایت علی و همچنین از قلب های چونان سنگ شده ایشان است بپرهیزید و خود را نجات دهید و فرار کنید از آتشی که برای پیروان آنان و هر کس که منکر ولایت علی باشد آماده و مهیا شده است.
* امام کاظم علیه السلام فرمود: این عذاب برای کافرانی که منکر کلام خدا و پیامبرند و نیز دشمن ولی و وصی او هستند، آماده شده است.
منبع : تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۱، ص۱۹۰ / بحارالأنوار، ج۹، ص۱۷۵/ بحارالأنوار، ج۱۷، ص۲۱۴/ بحارالأنوار، ج۸۹، ص۲۸/ الإمام العسکری، ص۱۵۱/ البرهان/ بحارالأنوار، ج۸، ص۲۹۹
.
* امام سجّاد علیه السلام فرمود: آن آتش برای منکران به محمّد و تردیدکنندگان در پیامبری وی و آنان که علی را از رسیدن به حقش بازداشته و امامت او را انکار کردند، آماده شده است.
منبع : تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۱، ص۱۹۰ / بحارالأنوار، ج۱۷، ص۲۱۶/ الإمام العسکری، ص۲۰۰/ البرهان/ بحارالأنوار، ج۸، ص۲۹۹
.
* امام عسکری علیه السلام فرمود: رسول‌خدا در خطبه‌ی روز غدیر خطاب به گروه‌های مردم فرمودند: علی از طرف خدا پیشوای شماست؛ هرکس منکر ولایت علی گردد، توبه‌اش پذیرفته نیست و مورد آمرزش پروردگار قرار نمی‌گیرد. خداوند بر خود واجب و حتمی دانسته که با فردی که فرمانش را درباره‌ی اطاعت از علی مخالفت نموده چنین رفتار کند و او را به عذاب دردناک همیشگی گرفتار سازد. بترسید از مخالفت پروردگار که در نتیجه‌ی تخلّف از فرمان خدا به آتشی دچار خواهیدشد که هیزم آن، مردمان جنایتکار هستند و به منظور عقوبت گردنکشان، شعله‌ور گردیده است.
منبع : تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۱، ص۱۹۰ بحارالأنوار، ج۳۷، ص۲۰۸/ التحصین لابن طاوس، ص۵۸۲
* انصاریان:
و اگر این کار را انجام ندادید ـ که هرگز نمی توانید انجام دهید ـ بنابراین از آتشی که هیزمش مردم و سنگ هایند، بپرهیزید؛ آتشی که برای کافران آماده شده است.
.
* خرمشاهی:
ولى اگر چنين نكرديد كه هرگز نخواهيد كرد از آتشى كه هيزم آن انسان و سنگهاست و براى كافران آماده شده است، بترسيد.
.
* فولادوند:
پس اگر نكرديد و هرگز نمى توانيد كرد از آن آتشى كه سوختش مردمان و سنگها هستند و براى كافران آماده شده بپرهيزيد.
.
* قمشه‌ای:
و اگر این کار را نکردید و هرگز نتوانید کرد پس بپرهیزید از آتشی که هیزم آن مردم بدکار و سنگهای خارا است که (از قهر خدا) برای کافران مهیا شده است.
.
* مکارم شیرازی:
اگر اين كار نكرديد و هرگز نخواهيد كرد از آتشي بترسيد كه هيزم آن بدنهاي مردم (گنهكار) و سنگهاي است كه براي كافران مهيا شده است.
* تحدی و مبارزه طلبی:
این آیه یکی از آیات تحدی در قرآن است. خداوند از منکران و کافران می‌خواهد که اگر می‌توانند سوره‌ای مانند قرآن بیاورند. اگر نتوانستند، باید از عواقب اعمال خود بترسند.
.
* ناتوانی همیشگی:
جمله وَ لَنْ تَفْعَلُوا به این معناست که کافران هرگز نمی‌توانند سوره‌ای مانند قرآن بیاورند. این تأکید بر اعجاز و ناتوانی بشر در آوردن مثل قرآن است.
.
* آتش جهنم به عنوان مجازات:
آیه به آتش جهنم اشاره می‌کند که هیزم آن انسان‌ها و سنگها هستند. این تصویر نمادی از عذاب الهی برای کافران است.
.
* سنگها به عنوان هیزم:
استفاده از سنگها به عنوان هیزم در آتش جهنم، نشان‌دهنده شدت و سوزندگی این آتش است و همچنین می‌تواند اشاره‌ای به بت‌ها و معبودهای باطل کافران باشد که در آخرت به جای فایده، مایه عذاب آنها خواهند شد.
.
* آماده بودن آتش برای کافران:
آیه به این نکته اشاره دارد که آتش جهنم برای کافران آماده شده است و این نشان‌دهنده عذاب الهی و کیفر اعمال آنهاست.
.
* تفسیر خلود:
برخی از مفسرین در این آیه به مسئله خلود (جاودانگی) کافران در آتش اشاره کرده‌اند و معتقدند که چون کافران در دنیا قصد ترک کفر را ندارند، پس در آخرت نیز برای همیشه در آتش خواهند ماند.