💥 وَإِذَا لَقُوا الَّذِينَ آمَنُوا قَالُوا آمَنَّا وَإِذَا خَلَوْا إِلَى شَيَاطِينِهِمْ قَالُوا إِنَّا مَعَكُمْ إِنَّمَا نَحْنُ مُسْتَهْزِئُونَ ﴿۱۴﴾
📌 اینان از روی نفاق و دورویی جماعتی هستند که چون با شیعیان و پیروان علی روبرو شوند مى گویند ما با شما همراه هستیم و به آنچه می گویید باور داریم اما همچون که با همکیشان خودشان که هر کدام چون شیطان مطرود از درگاه الهی و خارج از ولایت علی هستند خلوت کنند مى گویند در حقیقت ما با شماییم و در واقع پیروان ثقلین را ما فقط داریم مسخره می کنیم.
* ابنعباس نقل می کند روزی عبداللَّهبنابیّ با أصحاب خود بیرون رفت. جماعتی از اصحاب رسولخدا از پیش رو میآمدند؛ عبداللَّهبنابیّ به یاران خود گفت: نگاه کنید که من چگونه شرّ این سفیهان را از شما دفع میکنم؟ پس پیش آمد، دست امیرالمؤمنین را گرفت و گفت: مرحبا ای پسر عموی رسولخدا و داماد او! ای سرور بنیهاشم بعد از رسولخدا ! امیرالمؤمنین فرمود: ای عبداللَّه! از خدا بترس و دورویی نکن که منافق بدترین مخلوق خداست. عبداللَّهبنابیّ گفت: ای أباالحسن مهلت بده! به خدا قسم! که ایمان ما همچون ایمان شما است! و سپس از آنجا رفتند. عبدالله به یارانش گفت: نظرتان دربارهی کارم چیست؟ یارانش کار او را ستودند. در آن حال این آیه بر رسولخدا نازل شد: وَ إِذا لَقُوا الَّذِینَ آمَنُوا قالُوا آمَنَّا وَ إِذا خَلَوْا إِلی شَیاطِینِهِمْ قالُوا إِنَّا مَعَکُمْ إِنَّما نَحْنُ مُسْتَهْزِؤُنَ.
منبع : تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۱، ص۱۴۶ بحارالأنوار، ج۶، ص۱۲۲/ کشف الغمهًْ، ج۱، ص۳۰۶/ بحارالأنوار، ج۳۵، ص۳۴۰؛ فیه: «خرجوا … رسول الله» و «خیرا … الله» محذوفتان
.
* امام کاظم علیه السلام فرمود این آیه درباره قوم طغیانگر پیمانشکنی است که بیعت امیرالمؤمنین را شکستند.
منبع : تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۱، ص۱۴۸ تأویل الآیات الظاهرهًْ، ص۴۳
.
* امام کاظم علیه السلام فرمود، گفتند: ما همانگونه که شما ایمان آوردید، ایمان آوردیم.
منبع : تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۱، ص۱۴۸ بحارالأنوار، ج۶، ص۵۱/ بحارالأنوار، ج۳۰، ص۲۲۳/ الإمام العسکری، ص۱۲۰/ البرهان
.
* امام کاظم علیه السلام فرمود ما نیز همانگونه که شما به محمّد ایمان آوردهاید، ایمان آوردهایم. و مانند شما به دعوت او برای بیعت با علی و تأیید برتری وی، گردن نهادهایم.
منبع : تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۱، ص۱۴۸ بحارالأنوار، ج۶، ص۵۱/ بحارالأنوار، ج۳۰، ص۲۲۳ و الإمام العسکری، ص۱۲۰ و البرهان؛ فیهم «و انفذنا لأمره» زیادهًْ
.
* امام کاظم علیه السلام فرمود منظور، رفیقان منافق و سرکش آنها است.
منبع : تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۱، ص۱۴۸ بحارالأنوار، ج۳۰، ص۲۲۳/ الإمام العسکری، ص۱۲۰/ البرهان
.
* امام علی علیه السلام فرمود: منظور از شیاطین آنها، منافقان هستند.
منبع : تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۱، ص۱۴۸ شواهدالتنزیل، ج۱، ص۹۴
.
* امام کاظم علیه السلام فرمود: منظور از ما، منافقانند که گفتند در توطئهای که قرار است بعد از مرگ محمّد انجام دهیم تا حکومت را از علی دفع کنیم با شماییم.
منبع : تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۱، ص۱۵۰ بحارالأنوار، ج۳۰، ص۲۲۳/ الإمام العسکری، ص۱۲۰
.
* امام علی علیه السلام فرمود: منظور از ما، منافقانند که گفتند ما در کفر و شرک با شماییم.
منبع : تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۱، ص۱۵۰ شواهدالتنزیل، ج۱، ص۹۴
.
* امام باقر علیه السلام فرمود: منظور از ما، منافقانند که گفتند ما بر دین و آئین شما کاهنان هستیم.
منبع : تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۱، ص۱۵۰ نورالثقلین
.
* امام باقر علیه السلام فرمود: إِنَّما نَحْنُ مُسْتَهْزِؤُنَ یعنی: ما یاران محمّد را استهزاء میکنیم و با این سخنمان که میگوییم ایمان آوردهایم، آنها را مسخره میکنیم.
منبع : تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۱، ص۱۵۰ نورالثقلین
.
امام باقر علیه السلام فرمود: إِنَّما نَحْنُ مُسْتَهْزِؤُنَ یعنی: ما یاران محمّد را استهزاء میکنیم و با این سخنمان که میگوییم ایمان آوردهایم، آنها را مسخره میکنیم.
منبع : تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۱، ص۱۵۰ نورالثقلین
.
* امام باقر علیه السلام فرمود: إِنَّما نَحْنُ مُسْتَهْزِؤُنَ یعنی: ما یاران محمّد را استهزاء میکنیم و با این سخنمان که میگوییم ایمان آوردهایم، آنها را مسخره میکنیم.
منبع : تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۱، ص۱۵۰ نورالثقلین
.
* امام باقر علیه السلام فرمود: إنما نحن
مستهزئون یعنی: ما یاران محمد را استهزاء میکنیم و با این سخنمان که میگوییم ایمان
آوردهایم، آنها را مسخره میکنیم.
منبع
: تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۱، ص۱۵۰ نورالثقلین
.
* امام
کاظم علیه السلام فرمود: اولی و دومی و سومی و تا هفتمین نفر از اینها (سران
منافقین) هرگاه در مسیرشان به سلمان و یارانش برخورد میکردند. از دیدن آنها ناخشنود
شده و میگفتند: اینان یاران آن فرد ساحر و بیعقل هستند که منظورشان محمد و علی
بود. اولی آنها گفت: ببینید که چگونه آنها (مؤمنین) را مسخره میکنم و شر آنها
را از شما دفع میکنم؟ هنگامیکه به سلمان رسیدند اوّلی گفت: مرحبا! و آفرین! به
سلمان فرزند اسلام! و او را با کلماتی که پیامبر او را ستوده بود، خطابکرد. و همینطور
تمام چهار نفر سلمان، مقداد، ابوذر و عمار را مدحکرد. هنگامیکه منافقان رفتند و
از مؤمنین دور شدند اولی گفت: نظرتان درباره مسخرهکردن من نسبت به آنها و اینکه
شر آنها را از شما و خودم دفع کردم، چیست؟ دوستانش جواب دادند: آفرین تو تا زنده
هستی همواره برای ما خیر و برکت داری. اولی ادامه داد: آری! باید برخورد شما با ایشان
به این صورت باشد. تا زمانیکه فرصتی به دست آید. مثل این مورد. خردمند و عاقل کسی
است که غصّه را میبیند و صبر میکند تا فرصتی به دست آورد و حلّش کند.
منبع
: تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۱، ص۱۵۰ بحارالأنوار، ج۶، ص۵۱/ بحارالأنوار، ج۳۰،
ص۲۲۳/ الإمام العسکری، ص۱۲۰
* انصاریان:
و هنگامی که با اهل ایمان دیدار کنند، گویند: ما ایمان آوردیم و چون با شیطان هایشان که سرانِ شرک و کفرند خلوت گزینند، گویند: بدون شک ما با شماییم، جز این نیست که ما با تظاهر به ایمان آنان را مسخره می کنیم.
.
* خرمشاهی:
و چون با مؤمنان روبهرو شوند، گويند ايمان آوردهايم، و چون با پيشوايان خويش تنها شوند، گويند ما با شما هستيم، ما فقط ريشخند مىكنيم.
.
* فولادوند:
و چون با كسانى كه ايمان آورده اند برخورد كنند مى گويند ايمان آورديم و چون با شيطانهاى خود خلوت كنند مى گويند در حقيقت ما با شماييم ما فقط آنان را ريشخند مى كنيم.
.
* قمشهای:
و چون به اهل ایمان برسند گویند: ما ایمان آوردیم؛ و وقتی با شیاطین خود خلوت کنند گویند: ما با شماییم، جز این نیست که مؤمنان را مسخره میکنیم.
.
* مکارم شیرازی:
و هنگامي كه افراد با ايمان را ملاقات ميكنند ميگويند ما ايمان آورده ايم، (ولي هنگامي كه با شياطين خود خلوت ميكنند ميگويند با شمائيم ما آنها را مسخره ميكنيم.
* دوگانگی رفتار منافقان:
این آیه نشان میدهد که منافقان در ظاهر با مؤمنان همراهی میکنند و ادعای ایمان دارند، اما در باطن، با همفکران خود که همان شیاطین و سران کفر هستند، همنظر و همراه هستند.
.
استهزای مؤمنان:
منافقان با تظاهر به ایمان، قصد تمسخر و تحقیر مؤمنان را دارند. این عمل نشاندهنده کینهتوزی و دشمنی آنها با دین و اهل ایمان است.
.
اهمیت اخلاص در ایمان:
این آیه اهمیت اخلاص در ایمان را نشان میدهد. منافقان به دلیل عدم اخلاص، دچار دورویی و نفاق میشوند و ایمانشان هیچ ارزشی ندارد.
.
شناخت منافقان:
این آیه به مؤمنان کمک میکند تا منافقان را بشناسند و از مکر و فریب آنها در امان باشند.
.
تأثیر رفتار منافقان:
رفتار منافقان میتواند تأثیر منفی بر ایمان مؤمنان بگذارد و آنها را دچار شک و تردید کند. بنابراین، مؤمنان باید با بصیرت و آگاهی، از این تأثیرات منفی دوری کنند.
.
لزوم توجه به باطن:
این آیه ما را به توجه به باطن و نیت افراد در کنار ظاهر آنها دعوت میکند. نباید فریب ظاهرسازیها را خورد و باید به عمق و درستی ایمان افراد توجه کرد.
.
نقش شیطان:
این آیه به نقش شیطان در گمراه کردن انسانها اشاره دارد. شیطان با وسوسه و فریب، منافقان را به سمت نفاق و دورویی سوق میدهد.
.
اهمیت خلوت با اهل ایمان:
این آیه نشان میدهد که مؤمنان باید با اهل ایمان خلوت کنند و از مصاحبت با آنان بهره ببرند. این مصاحبت میتواند به تقویت ایمان و بصیرت کمک کند.
.
به طور خلاصه، آیه 14 سوره بقره، منافقان را به عنوان افرادی معرفی میکند که با تظاهر به ایمان، قصد فریب و استهزای مؤمنان را دارند و این مسئله، اهمیت اخلاص در ایمان و توجه به باطن افراد را نشان میدهد.