إِلاَّ مَنْ أَتَى اللَّهَ بِقَلْبٍ سَلیمٍ ﴿89﴾ شعراء
مگر کسیکه با قلبى سلیم خداوند را ملاقات کند، در حالى که هیچ کس جز او در آن نباشد.
.
* نتیجه پژوهش دانشمندان در خصوص مرکزیت قلب برای انسان
قلب، به عنوان یک حفره توخالی و ماهیچه ای مخروطی شکل، اولین عضوی است که در یک جنین شکل می گیرد، هنگامی که ۲۰ روز از زندگی جنین گذشت قلب شروع به تپیدن می کند. در حالی که مغز پس از ۹۰ روز از لقاح تخمک تشکیل می شود. این بدان معناست که مرکز ضربان قلب، در داخل قلب است نه در مغز.
امروزه دانشمندان، از آنجمله دانشمندان موسسه هارت مث یا دانشگاه آریزونا یا دانشگاه مونترال مانند دکتراندرو آرمور ( Armour Andrew ) مولف کتاب نوروکاردیولوژی که برای اولین بار ثابت کردند قلب دارای یک اندام حسی و یک مرکز رمزگذاری و همچنین محل پردازش اطلاعات پیچیده است.
این مرکز پردازش که به آن مغز قلب یا همان “عقل” گفته میشود دارای 40000 سلول عصبی است که در مرکز قلب قرار دارد و نظارت بر کار مغز اصلی را نیز بر عهده دارد.
از این رو باید گفت که قلب نیز مجهز به یک مرکز فرماندهی کوچک برای تجزیه و تحلیل احساسات صاحب خود است که می تواند ریتم کلی ، شخصیت و سرنوشت هر شخصی را تغییر دهد.
در این راستا دکتر گری شورتز (Gary Schwartz ) نویسنده و استاد واحد عصب شناسی دانشگاه آریزونا توضیح داده است که قلب و مغز ارتباطات منحصر به فردی خارج از مسیرهای عصبی شناخته شده دارند.
همه اینها بدین معنا هستند که احساسات هریک از ما روی چگونگی تفکر، تصمیم گیری و حتی درکی که از محیط اطرافمان داریم تاثیر می گذارند. از این رو اگر قادر به تغییر احساسات خود باشیم، قطعا موفق به ایجاد تحول در مسیر زندگی و نتایج مطلوب آن خواهیم شد!
لذا با گسترش علم پزشکی و آناتومی مشخص شده است که قلب انسان دارای یک مرکز پردازش اطلاعات است که می تواند یاد بگیرد و به یاد داشته باشد و در عین حال مستقل از مغز عمل بکند. مشخص گردید قلب انسان می تواند برخی از اطلاعات و سیگنال ها را به مغز ارسال کند و مانند یک مغز دوم عمل بکند.
همچنین پژوهش ها نشان داده است که این مرکز قلب در برخی از موارد می تواند زودتر از مغز اطلاعات را پردازش بکند و زودتر از مغز عمل بکند و شگفت انگیز اینکه میدان مغناطیسی تولید شده توسط مغز قلب، 60 برابر قوی تر از میدان مغناطیسی تولید شده توسط خود مغز است.
* قلب می چشد
در مجله فدراسیون انجمن های آمریکا بخش زیست شناسی تجربی درج شد که محققان مدرسه بیو پزشکی این دانشگاه توانستند حضور گیرندههایی در قلب را به عنوان بخشی از تحقیقاتشان درباره بزرگشدن قلب انسان در طول بیماری شناسایی کنند.
تیم علمی نشان داد حدود 12 گیرنده چشایی به ویژه گیرندههایی که به ترکیبات تلخ واکنش نشان میدهند، در قلب انسان یافت میشوند.
این کشف شگفتانگیز است زیرا ژنوم انسان دارای 25 گیرنده چشایی است و دانشمندان به دنبال پاسخ به این پرسش هستند که چرا نیمی از آنها در قلب قرار دارند.
زمانی که محققان یکی از گیرندههای چشایی را با ماده شیمیایی خاص فعال کردند، عمل انقباض قلب تقریبا مسدود شد. فیزیولوژی پنهان در پشت این پدیده هنوز مشخص نیست و تیم علمی در حال ادامه تحقیقات در این زمینه است.
تمرکز اصلی دانشمندان بر روی این موضوع بود که قلب چگونه به طور عادی و غیرعادی در هنگام بیماری بزرگ میشود. پس از فشار خون یا حمله قلبی، این عضو از بدن برای حفظ جریان خون در سراسر بدن، اغلب بزرگ میشود اما نتیجه بزرگشدن قلب، نارسایی قلبی است که در بسیاری از موارد منجر به مرگ میشود.
محققان در حال بررسی تمامی ژنهایی بودند که در این فرآیند بزرگشدن، در درون قلب کنترل میشوند. آنها دریافتند سلولهای قلب موشها دارای گیرندههای بویایی و چشایی هستند. این در حالی است که چنین گیرندههایی فقط در بینی و دهان وجود دارند.
دانشمندان همچنین دریافتند گیرندههای چشایی در قلب انسان نیز وجود دارند.
جزئیات این دستاورد علمی در Journal of the Federation of American Societies for Experimental Biology ارائه شده است.
.
* و اما آنچه قرآن درباره قلب می گوید!!!!
.
با مطالعه و بررسی مواردی که اشاره شد، توجه به برخی آیات قرآن کریم ما را متوجه همین موضوعات علمی ای میکند که اخیرا دانشمندان با تجهیزات و اختراعات پیشرفته و تحقیقات گسترده به علم آن دست یافته اند. اینکه خداوند متعال یک نیروی بسیار لطیف و بسیار قدرتمندی را در سیستم هدایتی قلب به ودیعه نهاده تا کار آن را کنترل و هدایت کند.
این نیرو، همان عقل است که در قلب قرار دارد و قرآن کریم و احادیث نبوی و اهل بیت که علم لدنی دارند به صراحت به آن پرداخته اند که از آنجمله حدیث معروفی است از مولی الموحدین حضرت علی علیه السلام که در نهج البلاغه می فرمایند:
لِسَانُ الْعَاقِلِ وَرَاءَ قَلْبِهِ وَ قَلْبُ الْأَحْمَقِ وَرَاءَ لِسَانِهِ .یعنی زبان عاقل در پشت قلب او و قلب احمق در پشت زبانش قرار دارد.
.
* یکی از جالب ترین تفسیرها براى “قلب سلیم” را امام صادق علیه السلام بیان فرمودند:
“الْقَلْبُ السَّلِیمُ الَّذِی یلْقَى رَبَّهُ وَ لَیسَ فِیهِ أَحَدٌ سِوَاهُ”؛ یعنی قلب سلیم قلبى است که خدا را ملاقات کند، در حالى که هیچ کس جز او در آن نباشد.
و یا اینکه پیامبر اکرم صلوات الله علیه و آله وسلم در حدیثی می فرماید:
التقوى هاهنا و سه بار به سینه اش اشاره می نماید؛ یعنی تقوی در قلب است.
.
آری قلب مرکزی است برای تعقل و اندیشیدن
آری قلب مرکزی است برای شنیدن
و آری قلب مرکزی است برای دیدن
و حتی قلب مرکزی است برای چشیدن
.
* أَفَلَا يَتَدَبَّرُونَ الْقُرْآنَ أَمْ عَلَى قُلُوبٍ أَقْفَالُهَا ﴿۲۴﴾ محمد
آیا برای فهمیدن در قرآن ( با قلب هایشان) تدبیر و تعقل نمی کنند و نمی اندیشند؟ برای این است که بر دل هایشان قفل هایی قرار داده اند. (که اگر چنین باشد دیگر نمی توانند تعقل و تدبیر کنند)
.
* أَفَلَمْ يَسِيرُوا فِي الْأَرْضِ فَتَكُونَ لَهُمْ قُلُوبٌ يَعْقِلُونَ بِهَا أَوْ آذَانٌ يَسْمَعُونَ بِهَا فَإِنَّهَا لَا تَعْمَى الْأَبْصَارُ وَلَكِنْ تَعْمَى الْقُلُوبُ الَّتِي فِي الصُّدُورِ ﴿۴۶﴾ حج
آیا در زمین گردش نکرده اند (تا با مطالعات و تجارب بدست آمده بفهمند) برای آنان قلب هایی داده شده که بتوانند با آن بیندیشند.. یا با آن بتوانند بشنوند … حقیقت این است که چشم سرشان کور نیست بلکه دل هایی که در سینه هایشان هست، کور است. (چون با قلبشان نمی خواهند ببینید)
.
* إِنَّ فِي ذَلِكَ لَذِكْرَى لِمَنْ كَانَ لَهُ قَلْبٌ أَوْ أَلْقَى السَّمْعَ وَهُوَ شَهِيدٌ ﴿37﴾ ق
بی تردید در این درس و تذکری است …. البته برای کسی که برای او قلبی است (برای تعقّل کردن)، (یا قلبی) برای گوش دادن با تامل و یا (قلبی برای دیدن) و مشاهده کردن برای گواهی دادن.
.
* خَتَمَ اللَّهُ عَلَى قُلُوبِهِمْ وَعَلَى سَمْعِهِمْ وَعَلَى أَبْصَارِهِمْ غِشَاوَةٌ وَلَهُمْ عَذَابٌ عَظِيمٌ ﴿۷﴾ بقره
خداوند مهر کرد دلهای ایشان و گوشهای قلب و سر ایشان و چشمهاي قلب و سر ایشان را با پرده ای افكنده شده، و حال که چنین شد عذاب بزرگي در انتظار آنها است.
.
* وَلَقَدْ ذَرَأْنَا لِجَهَنَّمَ كَثِيرًا مِنَ الْجِنِّ وَالْإِنْسِ لَهُمْ قُلُوبٌ لَا يَفْقَهُونَ بِهَا وَلَهُمْ أَعْيُنٌ لَا يُبْصِرُونَ بِهَا وَلَهُمْ آذَانٌ لَا يَسْمَعُونَ بِهَا أُولَئِكَ كَالْأَنْعَامِ بَلْ هُمْ أَضَلُّ أُولَئِكَ هُمُ الْغَافِلُونَ ﴿۱۷۹﴾ اعراف
و مسلماً بسیاری از جنّیان و آدمیان را برای دوزخ آفریده ایم … زیرا که آنان را دل هایی است که نمی خواهند با آن معارف الهی را تعقل کنند، و چشمانی از قلب و سر که نمی خواهند با آن حقایق را بینند، و گوش هایی از قلب و سر است که نمی خواهند با آن معارف را بشنوند، لذا ایشان مانند چهار پایانند بلکه گمراه ترند؛ اینانند که بی خبر و غافل و تهی ازمعارف و آیات خداوندی هستند.
.
* الَّذِينَ يُجَادِلُونَ فِي آيَاتِ اللَّهِ بِغَيْرِ سُلْطَانٍ أَتَاهُمْ كَبُرَ مَقْتًا عِنْدَ اللَّهِ وَعِنْدَ الَّذِينَ آمَنُوا كَذَلِكَ يَطْبَعُ اللَّهُ عَلَى كُلِّ قَلْبِ مُتَكَبِّرٍ جَبَّارٍ ﴿۳۵﴾ غافر
كسانى كه در باره آيات خدا بدون حجتى كه براى آنان آمده باشد مجادله مى كنند. بدانن این عمل در نزد خدا و نزد كسانى كه ايمان آورده اند مايه عداوت بزرگى است . لیکن اين گونه خدا بر دل هر متكبر و زورگويى مهر مى زند.
.
* وَمِنْهُمْ مَنْ يَسْتَمِعُ إِلَيْكَ وَجَعَلْنَا عَلَى قُلُوبِهِمْ أَكِنَّةً أَنْ يَفْقَهُوهُ وَفِي آذَانِهِمْ وَقْرًا وَإِنْ يَرَوْا كُلَّ آيَةٍ لَا يُؤْمِنُوا بِهَا حَتَّى إِذَا جَاءُوكَ يُجَادِلُونَكَ يَقُولُ الَّذِينَ كَفَرُوا إِنْ هَٰذَا إِلَّا أَسَاطِيرُ الْأَوَّلِينَ. ﴿25﴾ انعام
و بعضی از آنان به سخن تو گوش فرا دارند، ولی ما پرده بر دلهاشان نهادهایم که فهم آن نتوانند کرد و در گوشهای آنها سنگینی نهادهایم، و اگر همه آیات الهی را مشاهده کنند باز بدان ایمان نمیآورند تا آنجا که چون نزد تو آیند در مقام مجادله بر آمده، آن کافران گویند: این آیات چیزی جز افسانههای پیشینیان نیست.
.
* قُلْ أَرَأَيْتُمْ إِنْ أَخَذَ اللَّهُ سَمْعَكُمْ وَأَبْصَارَكُمْ وَخَتَمَ عَلَىٰ قُلُوبِكُمْ مَنْ إِلَٰهٌ غَيْرُ اللَّهِ يَأْتِيكُمْ بِهِ ۗ انْظُرْ كَيْفَ نُصَرِّفُ الْآيَاتِ ثُمَّ هُمْ يَصْدِفُونَ ﴿46﴾ انعام
بگو: مرا گویید، اگر خدا گوش و چشمهای شما را گرفت و مهر بر دل شما نهاد (تا کور و کر و جاهل شدید) کدام خدایی غیر از خدا هست که این نعمتها را به شما باز دهد؟! بنگر که ما چگونه آیات را به انواع گوناگون بیان میکنیم باز آنها اعراض میکنند.
.
* فَمَنْ يُرِدِ اللَّهُ أَنْ يَهْدِيَهُ يَشْرَحْ صَدْرَهُ لِلْإِسْلَامِ وَمَنْ يُرِدْ أَنْ يُضِلَّهُ يَجْعَلْ صَدْرَهُ ضَيِّقًا حَرَجًا كَأَنَّمَا يَصَّعَّدُ فِي السَّمَاءِ كَذَلِكَ يَجْعَلُ اللَّهُ الرِّجْسَ عَلَى الَّذِينَ لَا يُؤْمِنُونَ. ﴿125﴾ انعام
پس هر که را خدا هدایت او خواهد قلبش را برای پذیرش اسلام باز و روشن گرداند و هر که را خواهد گمراه نماید (به حال گمراهی واگذارد) دل او را از پذیرفتن ایمان تنگ و سخت گرداند که گویی میخواهد از زمین بر فراز آسمان رود. این چنین خدا آنان را که به حق نمیگروند مردود و پلید میگرداند.
.
* كِتَابٌ أُنْزِلَ إِلَيْكَ فَلَا يَكُنْ فِي صَدْرِكَ حَرَجٌ مِنْهُ لِتُنْذِرَ بِهِ وَذِكْرَى لِلْمُؤْمِنِينَ ﴿2﴾ اعراف
كتابي است كه بر تو نازل شده پس نبايد از ناحيه آن ناراحتي در سينه داشته باشي تا بوسيله آن بيم دهي و تذكري است براي مومنان.
.
* يَا أَيُّهَاالنَّاسُ قَدْجَاءَتْكُمْ مَوْعِظَةٌ مِنْ رَبِّكُمْ وَشِفَاءٌ لِمَافِي الصُّدُورِوَ هُدًى وَرَحْمَةٌ لِلْمُؤْمِنِينَ ﴿57﴾ یونس
ای مردم عالم، به حقیقت پند و اندرزی از جانب خداوند برایتان آمد که شفای تمام دردهای سینه هاست که آن هدایت و رحمتی است برای فقط مؤمنین.
.
* وَلَكِنَّ اللَّهَ سَلَّمَ إِنَّهُ عَلِيمٌ بِذَاتِ الصُّدُورِ ﴿43﴾ انفال
لیکن خدا (قلب شما را) به سلامت داشت، که او دانا و متصرف در اندیشههای درونی دلهای خلق است.
.
* نکته تفسیری
از نظر قرآن، کسی که عقل و قلب مطمئن برای زمام امورش را در اختیار ندارد، بادهای نفسانی است که او را به هر سمت و سوی می کشاند و چون پوسته نرم خاکی زمین، آن را به شدت و سختی می کند و به مکانی دور، سخت و خاموش می افکند.( سوره حج، آیه 31)
.
* همانطور که از نظریه های علمی دانشمندان مشخص گردیده از منظر آیات قرآن کریم در 1400 سال پیش مشخص شده که قلب کانون ارزش های اخلاقی مانند محبت، عشق، علاقه، عاطفه، عفو و گذشت و همچنین بیماری های اخلاقی مانند دروغ، خشم، حسد، طمع، حرص، بخل، کینه، ریا، تزویر و غیره هست که همگی این صفات منشاشان در قلب صورت می گیرد.
به عنوان مثال وقتی پای عواطف در میان است فعالیت شدیدی در قلب انسان شروع می شود و حتی ضربان قلب بالا می رود و یا اینکه هنگامی که مغز تفکر می کند، خون سریع تر و پر حجم تر از قبل در مغز و سایر اندام بدن به گردش می افتد.
جالب است حتی آمارهای موجود از سکته های قلبی نشان از ابراز احساسات و آمار سکته های مغزی نشان از تفکر و اندیشیدن انسان ها را دارد.
دلیل دیگر کلام امیر المونین، خلیفه خالق هستی، مولود کعبه یعنی حضرت امام علی (ع) در نهج البلاغه است که در حکمت 108 نهج البلاغه می فرماید:
به رگ دل انسان، پاره گوشتى آويخته است كه از اعجاب انگیز ترین چيزهاست که مراد قلب انسان است، اين شگرفى به علت آن است كه صفاتى از حكمت و ضد حكمت در آن جمع است.
هرگاه اميدوارى به او روى آورد، آزمندى خوارش مى سازد،
و اگر آزمندى به او روى نهد حرص تباهش كند،
و اگر نوميدى بر آن دست يابد، تأسف او را بكشد،
و اگر خشم بر او مسلط شود، كينه توزيش شدت گيرد،
و اگر خشنودى و رضا سبب سعادتش شود، خويشتنداريش را از دست بدهد،
و اگر وحشت گريبانش را بگيرد، حذر از كار به خود مشغولش دارد،
و اگر امن و آسايش نصيبش شود، غرور و غفلتش بربايد،
و اگر مالى بدستش افتد، بى نيازى به سركشيش وادارد،
و اگر مصيبتى به او رسد، بيتابى رسوايش گرداند،
و اگر به فقر دچار آيد، به بلا افتد،
و اگر گرسنگى او را بيازارد، ناتوانى از پايش در اندازد،
و اگر در سيرى افراط كند، پرى شكم آزارش دهد،
و اگر در كارى كوتاه آيد، زيان اوست،
و اگر از حد گذراند، مايه فسادش باشد.
.
از نظر قرآن، فؤاد آدمی توانایی دیدن اموری را دارای که بیرون از حواس ظاهری است؛ از این روست که دیدن اموری را در معراج «قَابَ قَوْسَیْنِ أَوْ أَدْنَى» از مظاهر اسمای الهی بی واسطه امر دیگر را به آن نسبت می دهد: فَأَوْحَى إِلَى عَبْدِهِ مَا أَوْحَى … مَا کَذَبَ الْفُؤَادُ مَا رَأَى ؛ پس (خدا) به بنده خود وحی فرمود آنچه که هیچ کس درک آن نتواند کرد. … آنچه را فؤاد دید انکارش نکرد. (نجم، آیات 5 تا 11)
(من) انسانی عبارتست از مجموعه بسیاری اندیشه ها، آرزوها، ترسها، امیدها، عشقها و… همه اینها در حکم رودها و نهرهایی هستند که همه در یک مرکز بهم می پیوندند.
خود این مرکز دریایی عمیق و ژرف است که هنوز هیچ بشر آگاهی ادعا نکرده که توانسته است از اعماق این دریا اطلاع پیدا کند فلاسفه و عرفا و روانشناسان هر یک بسهم خود به غور در این دریا پرداخته اند و هر یک تا حدودی به کشف رازهای آن موفق شده اند، اما شاید عرفا در این زمینه موفق تر از دیگران بوده اند.
* آنچه را که قرآن دل می نامد عبارتست از واقعیت خود آن دریا که همه آنچه را که ما روح ظاهر می نامیم، رشته ها و رودهایی است که به این دریا می پیوندد. حتی خود عقل نیز یکی از رودهایی است که به این دریا متصل می شود.
قرآن آنچا که از وحی سخن می گوید هیچ سخنی از عقل بمیان نمی آورد بلکه تنها سر و کارش با قلب پیامبر است.
معنای این سخن این است که قرآن به نیروی عقل و با استدلال عقلانی برای پیامبر حاصل نشده، بلکه این قلب پیغمبر بود که بحالتی رسیده غیر قابل تصور برای ما، و در آنحالت استعداد درک و شهود آن حقایق متعالی را پیدا کرده است.
.
* آیات سوره نجم و سوره تکویر کیفیت این ارتباط را تا حدودی بیان می کنند.
قرآن آنجا که از وحی سخن می گوید و آنجا که از قلب گفتگو می کند، بیانش فراتر از عقل و اندیشه می رود اما ضد عقل و اندیشه نیست.
.
* در این مورد قرآن بینشی فراتر از عقل و احساس را بیان می کند اساسا عقل را بدان راهی نیست و از درک آن عاجز است.
بَلْ هُوَ آيَاتٌ بَيِّنَاتٌ فِي صُدُورِ الَّذِينَ أُوتُوا الْعِلْمَ – عنكبوت49
بلکه آن آیاتی بیان کننده است که در صدر کسانی قرار داردکه به آنها علم داده شده است.
.
* خداوند میفرماید که قرآن بر قلب پیامبر-ص نازل شده است
فَإِنَّهُ نَزَّلَهُ *عَلَى قَلْبِكَ* بِإِذْنِ اللَّهِ – بقره97
*عَلَى قَلْبِكَ* لِتَكُونَ مِنَ الْمُنذِرِينَ – شعراء194
.
* ضمنا گفته شده که قلب در مکانی بنام صدر قرار دارد.
الْقُلُوبُ الَّتِي فِي الصُّدُورِ* – حج46
.
* و قلب در قرآن نام عضوی است که بوسیله آن باید *تعقل و تفقه* کرد
فَتَكُونَ لَهُمْ قُلُوبٌ *يَعْقِلُونَ* بِهَا– حج46
لَهُمْ قُلُوبٌ لَّا *يَفْقَهُونَ* بِهَا – اعراف179
.
* وسوسه شیاطین نیز در افکارمان که در صدر است صورت میگیرد
الَّذِي يُوَسْوِسُ فِي صُدُورِ النَّاسِ – ناس5
آن کسی که در صدر انسانها وسوسه میکند
.
* ضمنا در آیه دیگری گفته شده اگر قرار باشد خداوند کسی را به سمت دینش هدایت کند، صدر او را برای فهم کلامش باز میکند.
فَمَن يُرِدِ اللَّهُ أَن يَهْدِيَهُ يَشْرَحْ صَدْرَهُ لِلْإِسْلَامِ – انعام125
پس شرح صدر یعنی باز شدن فکر
چه بر اساس ایه بالا در جهت فهم دین باشد
و چه بر اساس آیه زیر درباره موارد کفر آمیز باشدکه بوسیله شخص کافر انجام میشود
وَلَكِن مَّن شَرَحَ بِالْكُفْرِ صَدْرًا – نحل106
و چنین شخصی بدلیل اینکه کفر را انتخاب کرده است خداوند صدر او را برای فهم دینش بسته نگه میدارد
وَمَن يُرِدْ أَن يُضِلَّهُ *يَجْعَلْ صَدْرَهُ ضَيِّقًا حَرَجًا* – انعام125
.
* توضیحات تکمیلی درباره قلب:
.
شواهد دیگری نشان می دهند در یک جراحی پیوند قلب، همه ی ارتباطات قلب با مغز در فرد منقول به کلی قطع می شود؛ با کاشت قلب به بدن بیمار، بلافاصله شروع به تپیدن می کند و به فعالیت خود ادامه می دهد، بدون آنکه از مغز دستور بگیرد. و این مؤید این حقیقت است که مغز قلب سیستم مخصوص به خود را داراست و مستقل از مغز عملکرد قلب را تنظیم می کند، و برای تولید ضربان فقط به اکسیژن نیاز دارد. اما هنوز دانشمندان نمی دانند که چگونه کار می کند، و در درک و شناخت نقش اساسی آن در پردازش اطلاعات و فرایندهای شناختی تاکنون قدم های اولیه را پیموده اند.
بنابر این، در قلب مراکز مخصوص به حافظه وجود دارد که بر کارکرد مغز نظارت دارد، یعنی در سلول های این قلب برنامه هایی وجود دارد که خداوند تبارک و تعالی برای کنترل و هدایت عملکرد قلب در آن به ودیعه نهاده است .
این برنامه ها، اطلاعات و هر آنچه را که شخص می شنود و می بیند، دریافت و ذخیره نموده و پردازش می کند. سپس قلب دستورالعمل های خود را برای انجام وظایفش به مغز صادر می کند
بنابراین، قلب با هر ضربان فقط به پمپاژ خون نمی پردازد، بلکه پیام هایی (عصبی، هورمونی، مکانیکی و الکترومغناطیسی) به مغز می فرستد که حامل اطلاعاتی است برای کنترل و هدایت احساسات و عواطف انسان.
.
* خداوند درباره گرایش فؤاد انسان به شکل محبت شدید و افراطی یا شاید همان عشق می فرماید: فَاجْعَلْ أَفْئِدَةً مِنَ النَّاسِ تَهْوِی إِلَیْهِمْ؛
پس دلهاى برخى از مردم را به سوى آنان گرایش ده! (ابراهیم، آیه 37)